ΕΚΛΟΓΕΣ, 1η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1920, 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 1946 ΚΑΙ 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2015

Εκλογές, σύμφωνα με το νεότερο συνταγματικό δίκαιο, ονομάζεται η διαδικασία επιλογής των αντιπροσωπευτικών οργάνων του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία στηρίζεται στην ψήφο των πολιτών.

Μέσα από τις εκλογές επιδιώκεται κάτι το καλύτερο, κάτι το καινούργιο, κάτι το ελπιδοφόρο. Είναι όμως έτσι;

Η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση εκλογικών αναμετρήσεων, κάποιες των οποίων, άφησαν ανεξίτηλα τα ίχνη και τραύματα στο μαρτυρικό σώμα της, που τα βλέπουμε και ζούμε ακόμη και σήμερα.

Εκλογές, σύμφωνα με το νεότερο συνταγματικό δίκαιο, ονομάζεται η διαδικασία επιλογής των αντιπροσωπευτικών οργάνων του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία στηρίζεται στην ψήφο των πολιτών.

Μέσα από τις εκλογές επιδιώκεται κάτι το καλύτερο, κάτι το καινούργιο, κάτι το ελπιδοφόρο. Είναι όμως έτσι;

Η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση εκλογικών αναμετρήσεων, κάποιες των οποίων, άφησαν ανεξίτηλα τα ίχνη και τραύματα στο μαρτυρικό σώμα της, που τα βλέπουμε και ζούμε ακόμη και σήμερα.

Ο ελληνικός λαός, προ της πάρα πολύ κρίσιμης εκλογικής αναμέτρησης της 25ης Γενάρη 2015, ζει μέσα σ’ ένα κλίμα πόλωσης, σύγχυσης, αβεβαιότητας, φόβου, πανικού και αγωνίας για το σήμερα και για το αύριο.

Οι πολιτικοί γενικώς και οι ηγέτες τους, έχουν εκτραχυνθεί και εκτροχιαστεί, ο καθένας από τη θέση του για το ορθό, το πρέπον, το σωστό, το αναγκαίο για τον ελληνικό λαό, τη χώρα, το έθνος. Κάποιοι στοχεύουν δυστυχώς μόνο, στο κυνήγι της «καρέκλας» και της εξουσίας και ας γίνει τσιμέντο και κορνιαχτός ο δύσμοιρος τόπος.

Σε προσωπικό επίπεδο το μίσος μεταξύ τους είναι αγεφύρωτο και αβυσσαλέο. Οι πράξεις τους εμπαθείς και σε κάποιες περιπτώσεις κολάσιμες, που τείνουν να διχάσουν το ελληνικό λαό, τον οποίο παρατάσσουν προ χαρακωμάτων αντιπαράθεσης, φθοράς, ακόμη και εμφύλιας σύγκρουσης σφαγής και ολέθρου, όταν τα γεγονότα ανεξέλεγκτα, φθάσουν, ο μη γένοιτο στα άκρα.

Μέσα σε αυτό το κλίμα της σύγχυσης, στο οποίο ζει ο ελληνικός λαός, καλείται να αποφασίσει, να διακρίνει και να υποδείξει με την ψήφο του, ποιος είναι ο σωτήρας, ποιος ο καταστροφέας, ο ολετήρας, ο αριβίστας, ο νεποντιστής. Πολύ δύσκολο το έργο του. Πρέπει όμως ν’ αποφασίσει και μάλιστα σωστά. Αυτός, δηλαδή ο ελληνικός λαός, κρατά στα χέρια του με την ψήφο του, τη σωτηρία ή την καταβαράθρωση και καταστροφή της χώρας.

Οι πολιτικοί ανάλογα με το εκλογικό αποτέλεσμα, νίπτοντας τας χείρας τους, ως πόντιοι πιλάτοι, παίρνουν, όπως πολλές φορές έγινε στο παρελθόν, το καπέλο τους και φεύγουν και η χώρα σωριάζεται, αδύναμη και ανήμπορη σε καπνίζοντα ερείπια, επάνω στα οποία, καθισμένος θρηνεί και οδύρεται ο δυστυχής ταλαίπωρος λαός της.

Αυτό έχει γίνει πολλές φορές. Ας ευχηθούμε και ας προσπαθήσουμε να μην ξαναγίνει.

Μέσα στην καθολική προσπάθεια του λαού μας για ν’ αποφύγουμε ολέθρια λάθη, ας μας επιτραπεί ν’ ανατρέξουμε προς συμμόρφωση και προβληματισμό μας, σε δύο κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις που έγιναν στο παρελθόν στη χώρα μας και οι οποίες υπήρξαν, ως εκ του αποτελέσματος τους, καθοριστικές, καταλυτικές και σημαδιακές.

Εκλογές 1ης Νοεμβρίου 1920

Μετά τους νικηφόρους βαλκανικούς πολέμους 1912 – 1913, σε ανεκτή και εθνικά αναγκαία συνεργασία, Βενιζέλου (πρωθυπουργού) και Κωνσταντίνου (διαδόχου – βασιλέως και αρχιστρατήγου), η Ελλάδα διπλασιάστηκε εδαφικά και πληθυσμιακά.

Με το στόλο της να κυριαρχεί στο Αιγαίο και τις Ενοπλες Δυνάμεις της να είναι αξιόμαχες και αξιόπιστες, αποκτά ιδιαίτερο «ειδικό βάρος» όσον αφορά στη σύναψη συμμαχιών, εν όψει της κηρύξεως του Α’ παγκοσμίου πολέμου.

Στις 11 Νοεμβρίου 1916 η επαναστατική κυβέρνηση Θεσσαλονίκης, τάσσεται στο πλευρό των συμμάχων και κηρύσσει τον πόλεμο κατά Βουλγαρίας και Γερμανίας. Οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις συμμετέχουν αποφασιστικά και καθοριστικά στις νικηφόρες επιχειρήσεις, όπως στη μάχη του Σκρα, 27 Μαρτίου 1918, στη διάσπαση του Μακεδονικού μετώπου, στις 8 Σεπτεμβρίου 1918 και στην εκστρατεία στην Ουκρανία στις 6 Ιανουαρίου 1919, κατά των Μπoλσεβίκων. Με συναίνεση των συμμάχων για τις τόσες προσφορές της Ελλάδος, στη συμμαχική νίκη, αποβιβάζεται, στις 2 Μαϊου 1919, ο ελληνικός στρατός στη Σμύρνη, καταλαμβάνονται η Δυτ. Θράκη, Μάϊος 1920 και η Ανατ. Θράκη, Ιούλιος 1920.

Στις 8 Ιουλίου 1920 υπογράφεται η Συνθήκη των Σεβρών. Ο επάρατος διχασμός όμως, ελλοχεύει. Ετσι, στις 30 Ιουλίου 1920, στο σιδηροδρομικό σταθμό της Λυών, γίνεται απόπειρα δολοφονίας κατά του πρωθυπουργού της Ελλάδος Ελ. Βενιζέλου, από δύο βασιλόφρονες απότακτους αξιωματικούς (Απ. Τσερέπης και Γ. Κοράκης).

Για αντίποινα, στις 31 Ιουλίου 1920, στη λεωφόρο Κηφισίας, εκτελείται εν ψυχρώ, ένας εκ των πρωταγωνιστών του Μακεδονικού Αγώνα, ο Ιωνας Δραγούμης, από άνδρες του «τάγματος ασφαλείας» του Βενιζέλου, που τελούσαν υπό τις διαταγές του μακεδονομάχου Παύλου Γύπαρη. Ηθικός αυτουργός της δολοφονίας Δραγούμη θεωρήθηκε ο Εμ. Μπενάκης, πατέρας της Πηνελόπης Δέλτα, προγιαγιάς του Αντώνη Σαμαρά.

Ο Βενιζέλος, επιστρέφει από το Παρίσι στις 17 Αυγούστου 1920, κηρύσσεται, από τη βουλή των Ελλήνων, «άξιος της Ελλάδος ευεργέτης και σωτήρας της πατρίδος» και προκηρύσσει εκλογές, για τις 25 Οκτωβρίου 1920, οι οποίες λόγω θανάτου του βασιλέως Αλεξάνδρου Α’, μετατέθηκαν για την 1η Νοεμβρίου 1920.

Μετά από τόσες στρατιωτικές και διπλωματικές επιτυχίες εύλογα οι οπαδοί του Βενιζέλου προσδοκούσαν εκλογικό θρίαμβο.

Ο Βενιζέλος, ευρισκόμενος στο εξωτερικό, δεν είχε ενημερωθεί από τους συνεργάτες του, για την κόπωση του ελληνικού λαού, από τη μακρόχρονη πολεμική προσπάθεια, την οικονομική του εξάντληση, τις θυσίες και το αίμα.

Η φιλοβασιλική «Ηνωμένη αντιπολίτευση» εκμεταλλεύτηκε όλα τα πιο πάνω και την εκλογική αντιπαράθεση, από το καίριο θέμα της υλοποίησης της Συνθήκης των Σεβρών, την επικέντρωσε σε εσωτερικά προβλήματα και κυρίως γύρω από το πολιτειακό. Ακόμη διακήρυσσε, ότι, θα τερμάτιζε τον πόλεμο. Ο Βενιζέλος, έπρεπε να διαισθανθεί και να αποφύγει το σκόπελο των εκλογών, ενώ η Ελλάδα βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με την Τουρκία. Επειδή η «σωτηρία της πατρίδος είναι υπέρτατος νόμος» ο Βενιζέλος όφειλε, όπως, πραξικοπηματικά εισήλθε στον πόλεμο, έτσι πραξικοπηματικά να τον τερματίσει, έχοντας την πλήρη ευθύνη για την επιτυχία ή αποτυχία.

Η φιλοβασιλική αντιπολίτευση εξεπάτησε τον ελληνικό λαό και του έκλεψε την ψήφο του. Τον πόλεμο δεν τον τερμάτισε, αλλά τον μετέφερε στα βάθη της Μικράς Ασίας (Αλμυρά έρημο, Σαγγάριο, Κάλε Γκρότο, όπου και αυτοπαγιδεύτηκε, με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη φθορά, της ισχυρότερης στρατιάς, που ποτέ παρέταξε η Ελλάδα και έτσι επήλθε η Μικρασιατική καταστροφή τον Αυγουστο του 1922. Αν δε γινόταν οι εκλογές την 1η Νοεμβρίου 1920 και εάν η αξιωματική αντιπολίτευση δεν είχε εξαπατήσει και υφαρπάξει την ψήφο του ελληνικού λαού, ο Βενιζέλος ίσως δεν πετύχαινε αυτά που προσδοκούσε, δεν θα είχαμε όμως τόση αιματοχυσία, τέτοιο ξεριζωμό του ελληνικού και αρμενικού λαού και κυρίως, δε θα είχαμε απώλεια της Ανατολικής Θράκης.

Η κάθαρση της τραγωδίας του ελληνισμού ήταν η δίκη των έξι, όπου τρεις πρώην πρωθυπουργοί (Γούναρης, Στράτος, Πρωτοπαπαδάκης), δύο πρώην υπουργοί (Μπαλτατζής, Θεοτόκης), ένας αρχιστράτηγος (Χατζανέστης) εξετελέστηκαν στου ΓΟΥΔΗ το κτήμα.

Εκλογές 31 Μαρτίου 1946

Μετά την ηρωϊκή και επική αντίσταση της Ελλάδος, κατά της φασιστικής Ιταλίας, στις 28 Οκτωβρίου 1940 και κατά της ναζιστικής Γερμανίας στις 6 Απριλίου 1941, την 27η Απριλίου 1941, η πρωτεύουσα της Ελλάδος Αθήνα καταλαμβάνεται από τους ναζί. Επακολουθεί στυγνή τριπλή Γερμανοιταλικηβουλγαρική κατοχή. Η Δυτική Θράκη και η Ανατολική Μακεδονία παραχωρούνται  στη Βουλγαρία και ο πληθυσμός αυτών των περιοχών, με τον επιδιωκόμενο βίαιο εκβουλγαρισμό του, υφίσταται τα πάνδεινα με αποκορύφωμα τις σφαγές Δράμας – Δοξάτου, στις 29 και 30 Σεπτεμβρίου 1941, όπου τα ποτάμια βάφτηκαν κόκκινα από το αίμα.

Η Ενωμένη Εθνική αντίσταση ΕΔΕΣ – ΕΛΑΣ, την 25 – 26 Νοεμβρίου 1942 ανατινάσσει τη γέφυρα του Γοργοποτάμου. Σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδας το αντάρτικο φουντώνει.

Το ΚΚΕ όμως, δολίως επιδιώκει την εξόντωση των λοιπών αντιστασιακών ομάδων, δια του ΕΛΑΣ, ώστε να είναι ελεύθερος ο δρόμος για την εξουσία. Αποκορύφωμα των οργίων και της εγκληματικής δράσης του ΕΛΑΣ υπήρξε η δολοφονία του στρατιωτικού διοικητού (ΕΚΚΑ και 5/42 συντάγματος), συνταγματάρχου Ψαρρού. Η δολοφονία του Ψαρρού κατατρόμαξε, για τις συνέπειες, το ΚΚΕ, το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ και την ΠΕΕΑ. Στις 12 Οκτωβρίου 1944 η Αθήνα, μετά από 1.625 ημέρες κατοχής είναι ελεύθερη. Στις 18 Οκτωβρίου φθάνει στην Αθήνα ο πρόεδρος της πρώτης μετακατοχικής ελληνικής κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου.

Τα 9/10 της επικράτειας κατέχονται από τον ΕΛΑΣ. Επέρχεται ρήξη μεταξύ Ελληνικής κυβέρνησης και ΚΚΕ και επακολουθούν τα θλιβερά γεγονότα των Δεκεμβριανών με την ήττα του ΕΛΑΣ. Στις 12 Φεβρουαρίου 1945, υπογράφεται η συμφωνία της Βάρκιζας (αφοπλισμός του ΕΛΑΣ στις 28 Φεβρουαρίου 1945). Το μεγαλύτερο και το καλύτερο μέρος του οπλισμού του ΕΛΑΣ δεν παραδόθηκε, αλλά απεκρύβη, σε μυστικές κρύπτες. Στις 29 Μαίου1945 φθάνει με αγγλικό μεταγωγικό αεροπλάνο στην Ελευσίνα ο Νίκος Ζαχαριάδης που από το 1941 κρατούνταν στο γερμανικό στρατόπεδο Νταχάου και ο οποίος αναλαμβάνει και πάλι την ηγεσία του ΚΚΕ.

Κατά την κατοχή είχε περιβληθεί με ένα θρύλο και γενικά επικρατούσε η εντύπωση, ότι, αν αυτός βρισκόταν επικεφαλής του ΚΚΕ, τότε, δε θα είχαν διαπραχθεί τα σφάλματα της ηγεσίας που τον αναπλήρωνε και τα οποία οδήγησαν την αριστερά στην ήττα.

Τη συμφωνία της Βάρκιζας το ΚΚΕ την έβλεπε «σαν μία ανάπαυλα για τη συγκρότηση των λαϊκών δημοκρατικών δυνάμεων μπροστά στην καινούργια αποφασιστική αναμέτρηση, που έρχεται αναπόφευκτα». Ο Αρης Βαλουχιώτης, που πήγε κόντρα στη συμφωνία της Βάρκιζας και ήθελε τη συνέχιση του ένοπλου αγώνα, διαγράφτηκε από το Ζαχαριάδη με υβριστικά σχόλια (τυχοδιώκτης, δηλωσίας, όργανο της αντίδρασης) και στις 15 Ιουνίου 1945 εξοντώνεται στη Μεσάντα Τζουμέρκων.

Η δράση των ενόπλων παρακρατικών ομάδων στην ύπαιθρο είναι αισθητή, όπως γράφει στο βιβλίο του, «Αντισυμμοριακός Αγών» στρατηγός Ζαφειρόπουλος.

Οι διώξεις εμφανίζουν το Ζαχαριάδη (Μεσία) ως ευρισκόμενος σε άμυνα. Αν σταματούσε η καταπίεσης της αριστεράς θα σταματούσε ο Ζαχαριάδης την πορεία προς την ένοπλη αναμέτρηση; Ασφαλώς όχι, όπως έκανε ο Τόρες (ΚΚ Γαλλίας) και ο Τολλιάτι (ΚΚ Ιταλίας), που ακολούθησαν το δρόμο της ειρηνικής συνύπαρξης, μέσα στο αστικά καθεστώς.

Με τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946, επιδιωκόταν μία κάθαρση, ένα καταλάγιασμα των παθών, η διάλυση της σύγχυσης και της αβεβαιότητας, που ζούσε ο ελληνικός λαός. Το ΚΚΕ διέθετε πολύ σημαντικές, αξιόλογες και υπολογίσιμες δυνάμεις για την εκλογική αναμέτρηση. Ακόμη ένα δεδομένο, το οποίο έκλεινε υπέρ της εκλογικής συμμετοχής και όχι της ένοπλης αναμέτρησης του ΚΚΕ, ήταν οι θέσεις του εγγύς και ευρύτερου κομμουνιστικού περιγύρου. Ο Μολότωφ είχε διαμηνύσει, μέσω του επιτρόπου Πετρώφ στη Μόσχα προς τον Παρτσαλίδη, ότι το ΚΚΕ έπρεπε να πάρει μέρος στις εκλογές του Μαρτίου 1946. Ο Παρτσαλίδης διαβίβασε τη σοβιεστική «συμβουλή» στο Ζαχαριάδη στην Αθήνα, αλλά εκείνος προχώρησε στην αποχή, που σήμαινε την έναρξη ενόπλου αντάρτικου αγώνα, με επίθεση στο Λιτόχωρο.

Ακόμη, ο Δημητρώφ είχε διαμηνύσει από τη Μόσχα ότι, το «ΚΚΕ δεν έπρεπε να περιμένει κάτω από τις σημερινές συνθήκες βοήθεια από τη Βουλγαρία ούτε από τη Γιουγκοσλαβία».

Παρά τις πιο πάνω προειδοποιήσεις και την απομόνωση που είχε περιέλθει ο Ζαχαριάδης αποφάσισε μόνος του, γυμνός στα αγκάθια, να απόσχει από τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1046 και ν’ αρχίσει τον ένοπλο αγώνα, όπου σε τρία χρόνια που κράτησε, ο ελληνικός λαός υπέστη τέτοιες καταστροφές και συμφορές που ήταν πολύ μεγαλύτερες από αυτές αθροιστικά του Ελληνοϊταλικού, Ελληνογερμανικού πολέμου και της κατοχής.

Ακόμη, θυσιάστηκε, μάταια και άσκοπα, το άνθος του ελληνικού λαού, για λογαριασμό των «Σλαύων», σε ένα σκληρό αιματηρό πόλεμο, που ο λαός δεν τον ήθελε, αλλά του επιβλήθηκε.

Ενώ όλοι οι λαοί της Ευρώπης ανασύντασσαν τις δυνάμεις τους και έκτιζαν τα ερείπια του πολέμου, ο ελληνικός λαός συνεχίζει ν’ αλληλοσφάζεται, να γκρεμίζει και να συσσωρεύει ερείπια. Η Ελλάδα λόγω της εμφύλιας εμπόλεμης κατάστασής της, δεν ήταν δυνατό να διεκδικήσει αυτά τα οποία της είχαν υποσχεθεί, λόγω της προσφοράς της στον πόλεμο, όπως βορειοηπειρωτικό, κυπριακό και διευθέτηση βορείων συνόρων της, τα οποία κατά παλιά ρήση του Ελ. Βενιζέλου «εστερούντο σπονδυλικής στήλης» και τώρα ερχόταν η ώρα να την αποκτήσουν.

Ο επίλογος του δράματος μετά την ήττα στο Γράμμο και στο Βίτσι γράφτηκε στις χώρες του παραπετάσματος, όπου είχε καταφύγει η ηγεσία του ΚΚΕ. Ο χαφιεδισμός, ο φραξιονισμός, η αλληλοφαγωμάρα, η διαβολή, το κυνήγι της εξουσίας, ήταν στην καθημερινότητά τους. Τα τραγικά λάθη τους και οι ανεπανόρθωτες ζημιές που έγιναν στον ελληνικό λαό, αλλά και στο ίδιο το ΚΚΕ, εκεί πληρώθηκαν. Ο Ζαχαριάδης διαγράφεται από το κόμμα και εξορίζεται το 1963 στη Γιακουτία της Σιβηρίας, κοντά στο Βερίγγειο πορθμό, όπου και «απεβίωσε».

Ο Γιάννης Ιωαννίδης καθαιρέθηκε και στάλθηκε, γέροντας, στο εργοστάσιο για μεταμέλεια. Ο «αρχιστράτηγος» του Δημοκρατικού Στρατού και πρώτος πρωθυπουργός της «προσωρινής δημοκρατικής κυβέρνησης» του βουνού Μάρκος Βαφειάδης σαπίζει εξόριστος στα Ουράλια για τριάντα χρόνια. Ο «στρατηγός» Γούσιας και ο υπουργός του ΚΚΕ Δημήτρης Βλαντάς καθαιρέθηκαν και εξορίστηκαν για δεκαπέντε χρόνια στα Καρπάθια.

Ακολουθούν ο Καραγεώργης, τον «αυτοκτονούν», ο Χατζής, ο Μακρίδης και εκατοντάδες άλλοι.

Το αποκορύφωμα του δράματος είναι οι οικογένειές τους και τα μικρά παιδιά τους που οδηγούνται στην εξορία, κάτω από πολικές συνθήκες, στερούμενα ακόμη ενός ζεστού ροφήματος. Το καπρίτσιο ενός ανθρώπου, του μοιραίου, του εφιάλτη Ζαχαριάδη, που απέσχε των εκλογών της 31ης Μαρτίου 1046 και επεδίωξε την κατάκτηση της εξουσίας δια της βίας και των όπλων, έφερε τόσα δεινά και τόσο αίμα στον ελληνικό λαό, που χρειάζονται τόμοι ολόκληροι για να γραφούν.

Συμπέρασμα

Μέσα από την ιστορική αχλύ του παρελθόντος, οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις την 1η Νοεμβρίου 1920 και την 31 Μαρτίου 1946, προβάλλουν σαν βρικόλακες – φαντάσματα. Με τα θλιβερά και τραγικά γεγονότα, τα οποία ακολούθησαν μετά από αυτές, σημαδεύτηκε αρνητικά η πορεία του τόπου, που οπισθοδρόμησε, δυστυχώς, προς τα πίσω. Μας κληροδότησαν όμως μιας τεράστια, καυτή, πικρή εμπειρία, την οποία ας την εκμεταλλευτούμε για την αποφυγή νέων λαθών και όταν λέμε λαθών εννοούμε μοιραίων λαθών, αφού το τότε, αλυσιδωτά μας φέρνει στο τώρα. Τέλος, μέσα από το κάτοπτρο των εκλογών του 1920 και 1946, ας δούμε με προσοχή, τις εκλογές του 2015 και ας πράξουμε το σωστό.

 

Παναγιώτης Χόχολης

Αντιστράτηγος ε.α.

 

Βιβλιογραφία

–         Η Μικρασιατική Καταστροφή (1919 – 1022), Σαράντου Ι. Καργάκου

–         Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδοας (1941 – 1974), Σόλωνος Νεοκ. Γρηγοριάδη